Τῌ ΤΡΙΤῌ ΕΣΠΕΡΑΣ
ON TUESDAY EVENING
Εἰς τό, Κύριε, ἐκέκραξα, Προσόμοια.
At, Lord, I have cried, Prosomia.
Στιχηρὰ Σταυρώσιμα.
Stichera for the Cross.
Ἦχος αʹ. Πανεύφημοι μάρτυρες.
Mode 1. O Martyrs, extolled.
Παλάμας ἀχράντους σου Χριστέ, ἐπὶ ξύλου ἥπλωσας, καὶ τοὺς δακτύλους ᾑμάτωσας, θέλων λυτρώσασθαι, τῶν θείων χειρῶν σου, τὸ ἔργον Φιλάνθρωπε, Ἀδὰμ τὸν παραβάσει κρατούμενον, εἰς τὰ βασίλεια, τοῦ θανάτου ὃν καὶ ἤγειρας, ἐξουσίᾳ τῇ παντοδυνάμῳ σου.
You stretched out Your undefiled hands * on the Cross, O Christ our God, * and stained your fingers with blood, thus wishing to redeem the work * of Your own divine hands, * Adam who was being held * a hostage in the kingdom of death because of disobedience; * and You raised him, O benevolent Lord, * by Your sovereign * almighty authority. [SD]
Σταυρῷ προσηλούμενος Χριστέ, ὁ Θεὸς ὡς ἄνθρωπος, ἀνθρώπων φύσιν ἐθέωσας, καὶ τὸν ἀρχέκακον, θανατώσας ὄφιν, ἡμᾶς ἠλευθέρωσας, ἀρᾶς τῆς ἐκ τοῦ ξύλου ὡς εὔσπλαγχνος, ἀρὰ γενόμενος, καὶ τῷ κόσμῳ παρεχόμενος, εὐλογίαν, καὶ τὸ μέγα ἔλεος.
O Christ, You were nailed unto the Cross * as a man, and yet as God * You deified human nature; and when You had put to death * the arch-evil serpent, * You released us from the curse * that issued from the tree, for You had yourself become a curse, O Lord; * and You grant Your blessing to the world * and great mercy, * for You are compassionate. [SD]
Ὁ πάσης ἐπέκεινα τιμῆς, χρηματίζων Δέσποτα, ἀτιμασθῆναι ηὐδόκησας, τὸν ἐπονείδιστον, ὑποστὰς Οἰκτίρμον, ἐν τῷ ξύλῳ θάνατον, διʼ οὗ ἀθανασίαν ἐτρύγησε, γένος ἀνθρώπινον, καὶ ζωὴν τὴν πρὶν ἀπείληφε, σοῦ θανόντος, σαρκὶ παντοδύναμε.
Ἕτερα Στιχηρά. Τῆς Θεοτόκου. Ὅμοια.
Additional Stichera. For the Theotokos. Same Melody.
Ὀδύνης με λύτρωσαι πικρᾶς, τῶν ποδῶν μου Πάναγνε, καὶ τῶν γονάτων παρέσεως, ἄρθρων τε θραύσεως, καὶ ἁρμῶν χειρῶν τε, καὶ ποδῶν ἐκλύσεως, καὶ βλάβης διαφόρων ῥευμάτων με, ἐν πᾶσι τούτοις δέ, ἀκηλίδωτον φυλάττουσα, ἐν ἀγάπῃ τοῦ Θεοῦ καὶ Πλάστου μου.
O Lady, deliver me from pain * and from bitter suffering. * Deteriorated are all my joints, my knees are very weak. * Feeble and arthritic * are my ankles and my wrists, * and aching inflammation distresses me. And yet through all of this, * keep me blameless in my love for God * my Creator, * O Virgin, I fervently pray. [GOASD]
Ὑπέκυψα πάθεσι δεινοῖς, ὁ δεινὸς καὶ πέπραχα, αἰσχύνης ἔργα πανάσωτα, ἐξ ὧν καὶ ἔτι νῦν, φαντασίαι τούτων, καὶ αἰσχρὰ μὲ εἴδωλα, κλονοῦσιν, ἀλλοιοῦσι, καὶ τρέπουσι, πρὸς ἡδυπάθειαν, τῶν αὐτῶν ἐν τῇ αἰσθήσει μου, τῆς καρδίας, ἀλλὰ σύ με σῶσον, Ἁγνή.
To terrible passions I succumbed; * for, being a terrible * delinquent, I had committed deeds most shameful and depraved. * And the lurid idols * of these acts and fantasies * within my sensing heart still unsettle me and alter me and turn * my volition towards enjoyment of * sinful pleasure. * But save me, O Virgin pure. [SD]
Ὁ βίος μου, Πάναγνε, πολλῶν, πειρασμῶν ἀνάπλεως, ἐκ τῶν πολλῶν κακῶν γέγονεν, ὧν ἐπλημμέλησα, ἀλλὰ σὺ κᾀκείνων, καὶ τούτων με λύτρωσαι, καὶ δός μοι νῦν καὶ βίον ἀπρόσκοπον, καὶ λόγον σώφρονα, ἵνα πίστει μακαρίζω σε, καὶ δοξάζω τὸ θεῖόν σου ὄνομα.
Δόξα· καὶ νῦν. Σταυροθεοτοκίον. Ὅμοιον.
Glory. Both now. Stavrotheotokion. Same Melody.
Σφαγήν σου τὴν ἄδικον, Χριστέ, ἡ Παρθένος βλέπουσα, ὀδυρομένη ἐβόα σοι· Τέκνον γλυκύτατον, πῶς ἀδίκως πάσχεις; Πῶς τῷ ξύλῳ κρέμασαι, ὁ πᾶσαν γῆν κρεμάσας τοῖς ὕδασι; Μὴ λίπῃς μόνην με, εὐεργέτα πολυέλεε, τὴν Μητέρα καὶ δούλην σου δέομαι.
The Virgin was watching You, O Christ, * as You were unjustly slaughtered, and lamenting she cried aloud, * “O sweetest Son of mine, * how are You suspended * on a cross and dying now? * For You of old suspended the earth on water. O most-merciful * Benefactor, I your handmaiden * and your Mother * pray You not abandon me.” [SD]
Προκείμενον. Ἦχος αʹ.
Prokeimenon. Mode 1.
Τὸ ἔλεός σου, Κύριε, καταδιώξει με, πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου.
Your mercy, O Lord, shall follow me all the days of my life.
Στίχ. Κύριος ποιμαίνει με, καὶ οὐδέν με ὑστερήσει· εἰς τόπον χλόης, ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν.
Verse: The Lord is my shepherd; I shall not want. He makes me to lie down in green pastures. [SAAS]
Εἰς τὸν Στίχον.
At the Aposticha.
Ἀπόστιχα Στιχηρά. Ἦχος αʹ. Σταυρώσιμα.
Aposticha. Mode 1. For the Cross.
Σταυρὸς κατεπάγη ἐν Κρανίῳ, καὶ ἤνθησεν ἡμῖν ἀθανασίαν, ἐκ πηγῆς ἀενάου, τῆς πλευρᾶς τοῦ Σωτῆρος.
The Cross was firmly planted on Calvary, and from the ever-flowing fountain of the side of the Savior, for us it blossomed immortality. [SD]
Στίχ. Πρὸς σὲ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου τὸν κατοικοῦντα ἐν τῷ οὐρανῷ. Ἰδοὺ ὡς ὀφθαλμοὶ δούλων εἰς χεῖρας τῶν Κυρίων αὐτῶν, ὡς ὀφθαλμοὶ παιδίσκης εἰς χεῖρας τῆς Κυρίας αὐτῆς, οὕτως οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν πρὸς Κύριον τὸν θεὸν ἡμῶν, ἕως οὗ οἰκτειρῆσαι ἡμᾶς.
Verse: I lift my eyes to You, who dwell in heaven. Behold, as the eyes of servants look to the hands of their masters, as the eyes of the maidservant look to the hands of her mistress, so our eyes look to the Lord our God until He shall have compassion on us. [SAAS]
Ἄῤῥηκτον τεῖχος ἡμῖν ἐστιν, ὁ τίμιος Σταυρὸς ὁ τοῦ Σωτῆρος· ἐν αὐτῷ γὰρ πεποιθότες, σῳζόμεθα πάντες.
For us the precious Cross of the Savior * is a rampart impregnable; * for therein believing * do we all gain salvation. [SD]
Στίχ. Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς, ὅτι ἐπὶ πολὺ ἐπλήσθημεν ἐξουδενώσεως, ἐπὶ πλεῖον ἐπλήσθη ἡ ψυχὴ ἡμῶν. Τὸ ὄνειδος τοῖς εὐθηνοῦσι, καὶ ἡ ἐξουδένωσις τοῖς ὑπερηφάνοις.
Verse: Have mercy on us, O Lord, have mercy on us, for we are greatly filled with contempt; our soul is greatly filled with it. We are a disgrace to those who prosper, and a contempt to the arrogant. [SAAS]
Μαρτυρικόν.
For the Martyrs.
Ὢ τῆς καλῆς ὑμῶν πραγματείας Ἅγιοι! ὅτι αἵματα ἐδώκατε καὶ οὐρανοὺς ἐκληρονομήσατε, καὶ πρὸς καιρὸν πειρασθέντες, αἰωνίως ἀγάλλεσθε, ὄντως καλὸν ὑμῶν τὸ ἐμπόρευμα! Φθαρτὰ γὰρ καταλιπόντες, τὰ ἄφθαρτα ἀπελάβετε, καὶ σὺν Ἀγγέλοις χορεύοντες, ὑμνεῖτε ἀπαύστως Τριάδα ὁμοούσιον.
Oh, what an excellent transaction you made, O Saints! For you invested blood and inherited the heavens. Temporarily tested, you rejoice eternally. Good indeed was your enterprise! For by relinquishing things corruptible, you received in return things that perish not. And now exulting with the Angels you endlessly extol the consubstantial Trinity. [SD]
Δόξα· καὶ νῦν. Σταυροθεοτοκίον. Πανεύφημοι μάρτυρες.
Glory. Both now. Stavrotheotokion. O Martyrs, extolled.
Ῥομφαία διῆλθεν ὦ Υἱέ, ἡ Παρθένος ἔλεγεν, ἐπὶ τοῦ ξύλου ὡς ἔβλεψε, Χριστὸν κρεμάμενον, τὴν ἐμὴν καρδίαν, καὶ σπαράττει Δέσποτα, ὡς πάλαι Συμεών μοι προέφησεν· ἀλλὰ ἀνάστηθι, καὶ συνδόξασον Ἀθάνατε τὴν Μητέρα, καὶ δούλην σου δέομαι.
Beholding Him hanging on the tree * of the Cross, the Virgin cried aloud to Christ: O beloved Son, a sword has finally pierced * through my heart, O Master, * and is tearing it apart, * as Symeon of old once foretold to me. But hasten now to rise, * O Immortal One, and glorify * with yourself me * Your Mother and servant, I pray. [SD]
__________
__________
Τῌ ΤΕΤΑΡΤῌ ΠΡΩΪ
ON WEDNESDAY MORNING
ΕΝ Τῼ ΟΡΘΡῼ
MATINS
Μετὰ τὴν αʹ Στιχολογίαν, Καθίσματα. Σταυρώσιμα.
After the first Psalter reading, Kathismata. For the Cross.
Ἦχος αʹ.
Mode 1.
Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος, καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.
Save, O Lord, Your people and bless Your inheritance, granting victory to the faithful over the enemy, and by Your Cross protecting Your commonwealth. [SD]
Σταυρωθέντος σου Χριστέ, ἀνῃρέθη ἡ τυραννίς, ἐπατήθη ἡ δύναμις τοῦ ἐχθροῦ· οὔτε γὰρ Ἄγγελος, οὐκ ἄνθρωπος, ἀλλʼ αὐτὸς ὁ Κύριος ἔσωσας ἡμᾶς. Δόξα σοι.
When You were crucified, O Christ, the enemy’s tyranny was lifted and his power was crushed. For it was no Angel nor mere man, but You, the Lord himself, who saved us. Glory to You! [SD]
Δόξα· καὶ νῦν. Σταυροθεοτοκίον.
Glory. Both now. Stavrotheotokion.
Οἱ τὴν σὴν προστασίαν κεκτημένοι, Ἄχραντε, καὶ ταῖς σαῖς ἱκεσίαις τῶν δεινῶν ἐκλυτρούμενοι, τῷ Σταυρῷ τοῦ Υἱοῦ σου, ἐν παντὶ φρουρούμενοι, κατὰ χρέος σε πάντες, εὐσεβῶς μεγαλύνομεν.
We have obtained your protection, O immaculate Lady, and by your earnest entreaties we are saved from calamities. In everything we are guarded by the Cross of your Son. We all dutifully magnify you piously. [SD]
Μετὰ τὴν βʹ Στιχολογίαν, ἕτερα Καθίσματα. Σταυρώσιμα.
After the second Psalter reading, Kathismata. For the Cross.
Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
The stone had been secured.
Τοῦ Σταυροῦ σου τὸ ξύλον προσκυνοῦμεν Φιλάνθρωπε, ὅτι ἐν αὐτῷ προσηλώθης ἡ ζωὴ τῶν ἁπάντων· Παράδεισον ἠνέῳξας Σωτήρ, τῷ πίστει προσελθόντι σοι Ληστῇ· καὶ τρυφῆς κατηξιώθη, ὁμολογῶν σοι, Μνήσθητί μου Κύριε. Δέξαι ὥσπερ ἐκεῖνον καὶ ἡμᾶς, κραυγάζοντας· Ἡμάρτομεν, πάντες τῇ εὐσπλαγχνίᾳ σου, μὴ ὑπερίδῃς ἡμᾶς.
We venerate the wood of Your Cross, O humane One, * for You, the Life of all, were nailed to it. * O Savior, You opened Paradise to the Robber who approached You with faith. * He was counted worthy of delight, confessing You, Remember me, O Lord. * Accept us as You accepted him, * for we now cry, We all have sinned * against Your compassion. Do not abandon us. [SD]
Τὸν τάφον σου Σωτήρ.
The soldiers keeping watch.
Τὸ ὅπλον τοῦ Σταυροῦ, ἐν πολέμοις ἐδείχθη, ποτὲ τῷ εὐσεβεῖ, Βασιλεῖ Κωνσταντίνῳ, ἀήττητον τρόπαιον, κατʼ ἐχθρῶν διὰ πίστεως. Τοῦτο τρέμουσιν, αἱ ἐναντίαι δυνάμεις. Τοῦτο γέγονε, καὶ τῶν πιστῶν σωτηρία, καὶ Παύλου τὸ καύχημα.
To Constantine the Great, that most pious of Rulers, * in time of war, the Cross was revealed to be armor, * an invincible monument of defeat over foes by faith. * Hostile forces now shudder before it and tremble. * For believers all it has become their salvation, * and the boast of the Apostle Paul. [SD]
Δόξα· καὶ νῦν. Σταυροθεοτοκίον. Ὅμοιον.
Glory. Both now. Stavrotheotokion. Same Melody.
Ὢ θαύματος καινοῦ! ὢ φρικτοῦ μυστηρίου! ἐβόα ἡ Ἀμνάς, καὶ πανάμωμος Κόρη, ἐν ξύλῳ ὡς ἑώρακεν, ἁπλωθέντα τὸν Κύριον· ὁ τὰ σύμπαντα, ἐν τῇ δρακὶ περιφέρων, πῶς κατάκριτος, ὑπὸ κριτῶν παρανόμων, σταυρῷ κατακρίνεται;
The blameless Virgin pure, the metaphorical Ewe-lamb, * beheld her lamb and Lord on the cross, and she cried out, * “O wonder, most strange indeed! O most dreadful of mysteries! * How can He whose hand carries the whole of creation * be convicted by unlawful judges and sentenced * to death and be crucified?” [SD]
Μετὰ τὴν γʹ Στιχολογίαν, ἕτερα Καθίσματα.
After the third Psalter reading, Kathismata.
Σταυρώσιμον. Τὸν τάφον σου Σωτήρ.
For the Cross. The soldiers keeping watch.
Ἁπλώσας ἐν Σταυρῷ, τὰς παλάμας Οἰκτίρμον, τὰ ἔθνη τὰ μακράν, ἀπὸ σοῦ γεγονότα, συνήγαγες δοξάζειν σου, τὴν πολλὴν ἀγαθότητα· ἀλλʼ ἐπίβλεψον, ἐπὶ τὴν σήν κληρουχίαν, καὶ κατάβαλε, τοὺς καθʼ ἡμῶν πολεμίους, Σταυρῷ τῷ τιμίῳ σου.
By stretching out Your hands on the Cross, loving Master, * You gathered to yourself all the nations that wandered * afar from You, to glorify Your abundant benevolence. * We entreat You now to look upon us the people * of Your inheritance, and smite those warring against us, * by the power of Your precious Cross. [SD]
Μαρτυρικόν.
For the Martyrs.
Τὰς ἀλγηδόνας τῶν Ἁγίων, ἃς ὑπὲρ σοῦ ἔπαθον, δυσωπήθητι Κύριε, καὶ πάσας ἡμῶν τὰς ὀδύνας, ἴασαι φιλάνθρωπε δεόμεθα.
The holy martyrs suffered painful tortures for Your sake, O Lord; be compelled by what they endured, and heal our every pain, we entreat You, O only benevolent God. [SD]
Δόξα· καὶ νῦν. Σταυροθεοτοκίον. Τὸν τάφον σου Σωτήρ.
Glory. Both now. Stavrotheotokion. The soldiers keeping watch.
Ἡ ἄσπιλος Ἀμνάς, τὸν Ἀμνὸν καὶ Ποιμένα, κρεμάμενον νεκρόν, ἐπὶ ξύλου ὁρῶσα, ἐν δάκρυσιν ἐκραύγαζε, μητρικῶς ἀλαλάζουσα. Πῶς ὑμνήσω σου, τὴν ὑπὲρ λόγον, Υἱέ μου, συγκατάβασιν, καὶ τὰ ἑκούσια πάθη, Θεὲ ὑπεράγαθε;
The Maiden free of stain, the rational Ewe-lamb, * when she beheld the Lamb and Shepherd crucified, cried out, * lamenting and shedding tears as she saw her Son hanging dead, * “How shall I extol Your condescension which no one * comprehends, my Son, and Your voluntary Passion, * O God most benevolent?” [SD]
Κανὼν Σταυρώσιμος, οὗ ἡ ἀκροστιχίς·
Canon for the Cross.
Σταυρῷ σέσωσμαι τοῦ παθόντος Δεσπότου. Ὁ Ἰωσήφ.
Ἦχος αʹ. ᾨδὴ αʹ. Ὁ Εἱρμός.
Mode 1. Ode i. Heirmos.
Πικρᾶς δουλείας ῥυσθεὶς Ἰσραήλ, τὴν ἄβατον διῆλθεν ὡς ἤπειρον, ἐχθρὸν δὲ ὁρῶν ποντούμενον, ὕμνον τῷ εὐεργέτῃ ᾄδει Θεῷ, τῷ τερατουργούντι, βραχίονι ὑψηλῷ, ὅτι δεδόξάσται.
Τροπάρια.
Troparia.
Σταυρῷ Χριστὲ ἀναρτώμενος, ἀνύψωσας πεσόντα τὸν ἄνθρωπον, καὶ πᾶσαν ἐχθροῦ κατέῤῥαξας, Λόγε τὴν δυναστείαν· ὅθεν τὸ σὸν πάθος ἀναμέλπω, τοῦ παθόντος καὶ παθῶν, λυτρωσαμένου με.
Τῆς δόξης Κύριος πέφυκας, ὁ δόξῃ στεφανώσας τὸν ἄνθρωπον, ἀκάνθαις· διὸ κατέστεψαι, τὴν ἀκανθοφοροῦσαν φύσιν ἡμῶν, ὅπως ἀπεργάσῃ, καρποφόρον φυτουργέ, ἐνθέων πράξεων.
Μαρτυρικά.
For the Martyrs.
Ἁγίων δῆμος, πανάγιος, νομίμως ἐναθλήσας τὴν σύμπασαν, αἱμάτων ἁγίοις ῥεύμασι, κτίσιν καθαγιάσας τὰς ἐναγεῖς, δαίμοσι θυσίας, φερομένας ἐν Θεῷ Πατρί, ἠφάνισαν.
Ὑμῶν πανάγιοι Μάρτυρες, τὰ νέφη τῶν βασάνων οὐκ ἔκρυψαν, τὰ καρτερικὰ παλαίσματα· ὅθεν ὑπὲρ Ἡλίου μαρμαρυγάς, ἔνδοξοι ὁρᾶσθε, ἀπαστράπτοντες σαφῶς, αἴγλην σωτήριον.
Σταυροθεοτοκίον.
Stavrotheotokion.
Ῥομφαίᾳ Πάναγνε τέτρωσαι, τὸ πάθος τοῦ Υἱοῦ σου ὡς ἔβλεψας, αὐτὸν τῇ λόγχῃ νυττόμενον, καὶ τὴν ἐν Παραδείσῳ κωλυτικήν, εἴργοντα ῥομφαίαν, μὴ διδοῦσαν τοῖς πιστοῖς, τὴν θείαν εἴσοδον.
Κανὼν τῆς Θεοτόκου, οὗ ἡ ἀκροστιχίς, κατʼ Ἀλφάβητον.
Canon for the Theotokos.
Ποίημα Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ.
By John of Damascus.
Σοῦ ἡ τροπαιοῦχος.
Glorified in strength.
Ἅγιόν σε τέμενος εὑρών, ὁ ὑπεράγιος Λόγος ἐσκήνωσεν, Ἄχραντε, ἐν μήτρᾳ σου, ἁγιασμὸν καὶ φωτισμὸν καὶ λύτρωσιν, τῶν ἁμαρτημάτων, τοῖς σὲ τιμῶσι δωρούμενος.
Βότρυν ἡ τεκοῦσα τῆς ζωῆς, ἀναπηγάζοντα οἶνον σωτήριον, μέθῃ σκοτισθέντα με, ἁμαρτιῶν, ὡς συμπαθὴς σωφρόνισον, καὶ πρὸς μετανοίας, ὁδοὺς εὐθείας εἰσάγαγε.
Γνώμῃ ὀλισθαίνοντα ἀεί, καὶ λογισμοῖς πονηροῖς ἐξελκόμενον, καὶ δελεαζόμενον φρενοβλαβῶς, καὶ τοῖς ἐχθροῖς εὐχείρωτον, ὅλον γεγονότα, μὴ ὑπερίδῃς με, Δέσποινα.
ᾨδὴ γʹ. Ὁ Εἱρμός.
Ode iii. Heirmos.
Μὴ ἐν τῇ σοφίᾳ, καὶ τῷ πλούτῳ καυχάσθω θνητὸς τῷ αὐτοῦ, ἀλλὰ τῇ πίστει τοῦ Κυρίου, ὀρθοδόξως κραυγάζων, Χριστῷ τῷ Θεῷ, καὶ μέλπων ἀεί. Ἐπὶ τὴν πέτραν τῶν σῶν ἐντολῶν, στήριξόν με Δέσποτα.
Τροπάρια.
Troparia.
Ὤρυξάν σου χεῖρας, Ἰησοῦ μου, καὶ πόδας οἱ ἄνομοι, τοῦ τῆ παλάμῃ ἀποῤῥήτως, διαπλάσαντος πρῴην, Χριστὲ ὁ Θεός, τὸν ἄνθρωπον, καὶ διὰ πάθους, παθῶν καὶ φθορᾶς, πάντας ἀπαλλάξαντος.
Στήτω ἀνεβόα, Ἰησοῦς ἡ σελήνη καὶ ἥλιος, τὴν ἐν Σταυρῷ προδιαγράφων, τοῦ παθόντος Δεσπότου, σαρκὶ τῶν φωστήρων ἔκλειψιν, διʼ οὗ τοῦ σκότους ἀρχαὶ πονηραί, παρεδειγματίσθησαν.
Μαρτυρικά.
For the Martyrs.
Ἔφερον προθύμως, ἀλγηδόνας οἱ ἅγιοι μάρτυρες, τῷ τραυματοῦσθαι τὸν Βελίαρ, τραυματίζοντες ὄφιν στεῤῥῶς· ὅθεν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, τὰς ἀλγηδόνας ἰῶνται ἀεί, θείαις ἐπινεύσεσι.
Στήλας τῶν Δαιμόνων, καὶ ναοὺς ἐδαφίσαντες μάρτυρες, ὑπομονήν τε καὶ ἀνδρείαν, ἑαυτοὺς παραδόξως, ναοὺς ἠγείρατε ἅγιοι, χωρητικοὺς τοῦ Πατρός, καὶ Υἱοῦ, καὶ ἁγίου Πνεύματος.
Σταυροθεοτοκίον.
Stavrotheotokion.
Ὥρᾳ τῇ τοῦ Πάθους, τὸν ὡραῖον ἐν κάλλει εἰσβλέψασα, εἶδος, Παρθένε, οὐδὲ κάλλος κεκτημένον, ἐβόας πικρῶς, Ἁγνή, ἀλαλάζουσα· Οἴμοι! πῶς πάσχεις Υἱέ, ἐκ παθῶν, πάντας θέλων ῥύσασθαι!
Κανὼν τῆς Θεοτόκου. Ὁ μόνος εἰδώς.
Canon for the Theotokos. As You are the only One.
Δεσπότην τεκοῦσα τοῦ παντός, καὶ πάντων οὖσα Δέσποινα, τῆς δεσποτείας νῦν με ἐξάρπασον, τῶν ἀκαθάρτων παθῶν πανάμωμε· ἐμαυτὸν ἀθλίως γάρ, τούτοις κατεδούλωσα, ῥαθυμίᾳ καὶ γνώμης στρεβλότητι.
Ἔχουσα ἀεὶ τὸ συμπαθές, ὡς μόνη συμπαθέστατον, καὶ ἀγαθὸν κυήσασα Κύριον, ἀσυμπαθῆ με ὄντα καὶ ἄσπλαγχνον, μοχθηρίᾳ φύσεως, μὴ παρίδῃς, Ἄχραντε, ἀλλʼ ἐπίστρεψον σαῖς παρακλήσεσι.
Ζάλης με ἀτόπων λογισμῶν, κινδύνων τε καὶ θλίψεων, καὶ πειρασμῶν, Παρθένε, ἐξάρπασον, καὶ πρὸς λιμένας, ἐνθέους ἴθυνον, καὶ γαλήνης πλήρωσον, τὴν ἐμὴν διάνοιαν, ἱκετεύω σε, μόνη Πανύμνητε.
ᾨδὴ δʹ. Ὁ Εἱρμός.
Ode iv. Heirmos.
Ἀκήκοε πάλαι Ἀββακούμ, Χριστέ, σοῦ ὁ θαυμάσιος, τὴν ἀκοὴν καὶ φόβω ἔκραζεν· Ἀπὸ Θαιμὰν ὁ Θεός, καὶ ὁ Ἅγιος ἥξεις, ὄρους ἐκ δασέος κατασκίου, τοῦ σῶσαι σοῦ τοὺς χριστούς, δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε.
Τροπάρια.
Troparia.
Στίγματα καὶ μώλωπας Χριστέ, ὑπήνεγκας σταυρούμενος, τοὺς τῆς καρδίας μου ἰώμενος, χολῆς ἐγεύσω πικρᾶς, ἐνηδόνου γεύσεως, τὴν φθοροποιὸν ἐξαίρων βλάβην, ἐν ξύλῳ δὲ προσπαγείς, ξύλου τὴν κατάραν ἠφάνισας.
Μακρὰν ἀπωσθέντα ἀπὸ σοῦ, τὰ ἔθνη ἀνυψούμενος, ἐπὶ Σταυροῦ πλησίον εἵλκυσας, κατήλλαξας δὲ ἡμᾶς τῷ Πατρί, Μακρόθυμε, μέσον ἐμβαλών, οἷα Μεσίτης σαυτόν, καὶ μέσον τῆς γῆς, πάθος ἐνεγκὼν ἐπονείδιστον.
Μαρτυρικά.
For the Martyrs.
Αἱμάτων θαλάσσῃ μυστικῇ, ὑμῶν θεομακάριστοι, σὺν τοῖς αὐτοῦ πᾶσι στρατεύμασιν, ὁ νοητὸς Φαραὼ ἐμπεσὼν ἀπώλετο· ὅθεν ἐν χαρᾷ ὑμεῖς σωθέντες, ἐπαγγελίας πρός γῆν, οὐρανοπολῖται γεγόνατε.
Ἰσχύϊ νευρούμενοι Χριστοῦ, τὸ πάθος τὸ μακάριον, πάθη ποικίλα ἀνεδέξαντο, ἐν τῇ τιμίᾳ σαρκί· διὰ τοῦτο παύουσι πάθη τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων, τῶν εὐφημούντων αὐτούς, καὶ μακαριζόντων ἑκάστοτε.
Σταυροθεοτοκίον.
Stavrotheotokion.
Τὴν ἄδικον βλέπουσα σφαγήν, Χριστέ, ἡ σὲ Κυήσασα, ὀδυρομένη ἀνεβόα σοι· Δικαιοκρίτα Υἱέ, πῶς ἀδίκως κέκρισαι, θέλων δικαιοῦν τοὺς παραβάσει, κατακριθέντας τὸ πρίν, καὶ πρὸς τὴν φθορὰν ὀλισθήσαντας;
Κανὼν τῆς Θεοτόκου. Ὄρος σε τῇ χάριτι.
Canon for the Theotokos. Habakkuk the Prophet.
Ἥλιον ὁλόφωτε, νεφέλη κυήσασα, δικαιοσύνης Ἰησοῦν, τὸν φωτοδότην καὶ Θεόν, ψυχήν μου καταύγασον, τὴν ἐν νυκτὶ τῆς ἁμαρτίας ὑπάρχουσαν, καὶ ἡδονῶν ἀμαυρώσει τυφλώττουσαν.
Θήρας με δαιμόνων, καὶ φθορᾶς ἐξάρπασον, ἐπιζητούντων με ἀεί, κακοποιῆσαι δολερῶς, ἑτοίμη βοήθεια Χριστιανῶν, τῶν θλιβομένων ἀνάψυξις, Θεοκυῆτορ πανάμωμε Δέσποινα.
Ἰσχύς μου καὶ ὕμνησις, ὑπάρχει ὁ Κύριος, ὃν ἐξ αἱμάτων σου ἁγνῶν ἐκυοφόρησας, Ἁγνή· αὐτὸν οὖν ἱκέτευε διὰ παντός, ἁγνὸν ψυχῇ τε καὶ σώματι, συντηρηθῆναι, Παρθένε, τὸν δοῦλόν σου.
ᾨδὴ εʹ. Ὁ Εἱρμός.
Ode v. Heirmos.
Τὸ φῶς σου τὸ ἄδυτον, λάμψον Χριστέ, ταῖς καρδίαις τῶν πίστει ὑμνούντων σε, εἰρήνην παρεχόμενος, ἡμῖν τὴν ὑπὲρ νοῦν, ὅπως ἐξ ἀγνωσίας, νυκτὸς πρὸς τὴν ἡμέραν, ἐντολῶν σου τρέχοντες, δοξολογῶμέν σε Φιλάνθρωπε.
Τροπάρια.
Troparia.
Ὁ ἥλιος Σῶτερ, γυμνοῦται φωτός, ἐπὶ ξύλου γυμνόν σε θεωμενος, κρεμάμενον τὸν ὕδασι κρεμάσαντα τὴν γῆν, πέτραι δὲ ἐπὶ πέτραν, ὡς ᾔσθοντο ἀρθέντα, διεῤῥάγησαν φόβῳ, καὶ τὰ θεμέλια σεσάλευται.
Ὑψώθης ἐν ξύλῳ, καὶ ἥλοις παγείς, ᾑματώθης δακτύλους, μακρόθυμε, καὶ λόγχης διατρήσεσιν ἐνύγης τὴν πλευράν, ἰώμενος τὸ τραῦμα Ἀδάμ, ὅπερ ὑπέστη, τῇ πλευρᾷ ὑπακούσας, καὶ παρακούσας τοῦ ποιήσαντος.
Μαρτυρικά.
For the Martyrs.
Παράδεισος ὤφθη, μαρτύρων πληθύς, τῆς ζωῆς μέσον ἔχων τὸ ξύλον Χριστόν, διʼ ὃν τὸν ἐπονείδιστον γενναίῳ λογισμῷ, θάνατον ὑποστάντες, τὸν βρώσει τοὺς Γενάρχας θανάτωσαντα ὄφιν, θείᾳ δυνάμει ἐθανάτωσαν.
Αἱμάτων σταγόσι, Χριστοῦ ἀθληταί, ἀθεΐας βυθὸν ἐξηράνατε, καὶ θείαις ἀναβλύσεσι θαυμάτων ἱερῶν, παθῶν τὰς ἀναβλύσεις, ψυχῶν τε καὶ σωμάτων ἀποπαύετε· ὅθεν ἀξιοχρέως μακαρίζεσθε.
Σταυροθεοτοκίον.
Stavrotheotokion.
Θαμβεῖται ἐν ξύλῳ, ὁρῶσα Χριστόν, ὑψωθέντα βουλήσει ἡ ἄμεμπτος, καὶ κλαίουσα ἐκραύγαζεν· Υἱέ μου καὶ Θεέ, ὠδῖνας ἐν τῷ τίκτειν λαθοῦσα, νῦν ὀδύνας ὑπομένω ἀδίκως, ὑπὸ ἀνόμων σταυρουμένου σου.
Κανὼν τῆς Θεοτόκου. Ὁ φωτίσας τῇ ἐλλάμψει.
Canon for the Theotokos. By the brightness of Your coming.
Καρποφόρον ἀρετῶν, τὴν ψυχήν μου ἀνάδειξον, τοὺς ἀκάρπους λογισμούς μου, Παρθένε, διώκουσα, καὶ τὰς συμπνιγούσας με, προῤῥίζους τέμνουσα ἀκάνθας, τῆς ἁμαρτίας, πανάχραντε.
Λόγον θεῖον διʼ Ἀγγέλου, ἐν μήτρᾳ ἐχώρησας, ὑπὲρ λόγον Θεοτόκε· αὐτὸν οὖν δυσώπησον, ἐξ ἀλόγων πράξεων, καὶ ἡδονῶν θανατηφόρων, ἐλευθερῶσαι τοὺς δούλους σου.
Μαράνασα τῷ βλαστῷ σου, τὴν ξύλῳ βλαστήσασαν ἁμαρτίαν, τῆς καὶ σαρκός μου φρονήματα μάρανον, παθῶν ὁρμήματα, καὶ τρικυμίας ἐναντίας, ὅπως ὑμνῶ σε, Πανύμνητε.
ᾨδὴ Ϛʹ. Ὁ Εἱρμός.
Ode vi. Heirmos.
Ὅλος ἐκ παθῶν, ἀμέτρων συνέχομαι, καὶ κήτει κακῶν συγκαταπέπτωκα, ἀλλʼ ἀνάγαγε, ἐκ φθορᾶς ὁ Θεὸς με, ὡς πρὶν Ἰωνᾶν, καὶ ἐν πίστει τὴν ἀπάθειάν μοι δώρησαι, ὅπως ἐν φωνῇ αἰνέσεως, ἀληθείας τε πνεύματι θύσω σοι.
Τροπάρια.
Troparia.
Ὅτε Μωϋσῆς, τὰς χεῖρας ἐπέτασεν, εἰς ὕψος τὸ σὸν πάθος εἰκόνιζε, τοῦ τανύσαντος ἐπὶ ξύλου παλάμας, καὶ τοῦ πονηροῦ, διολέσαντος τὸ κράτος τὸ ὀλέθριον· ὅθεν Λυτρωτὴν εἰδότες σε, καὶ Σωτῆρα ὑμνοῦμεν, φιλάνθρωπε.
Νέκρωσιν ἀρθείς, ἐν ξύλῳ ὑπέμεινας, καὶ τὸν νεκρωτὴν ἡμῶν ἐνέκρωσας, καὶ ἐζώωσας, τῶν χειρῶν σου, Χριστὲ τὸ πλαστούργημα, τὴν πλευρὰν δὲ ὀρυττόμενος ἐξέβλυσας, δύο ποταμοὺς ἀφέσεως, τοῖς θελήσεσι δύο ὑμνοῦσί σε.
Μαρτυρικά.
For the Martyrs.
Τίμιος ὑμῶν, ὁ θάνατος Ἅγιοι, ἐνώπιον νῦν Κυρίου γέγονε, τοῦ τιμήσαντος, τοῖς τιμίοις αὐτοῦ πάντας πάθεσι, καὶ τὸν ἄτιμον Βελίαρ καταισχύναντος, πάσαις προσβολαῖς κολάσεων, κατεάξαι ἡμᾶς μηχανώμενον.
Ὅλῃ τῇ ψυχῇ, πρὸς ὅλα χωρήσαντες, τὰ εἴδη σοφοί, τὰ τῶν κολάσεων, ὅλην εὕρατε, συμμαχοῦσαν ὑμῖν τὴν βοήθειαν, τοῦ διʼ ὅλου τὸ ἀνθρώπινον φορέσαντος· ὅθεν μεληδὸν τεμνόμενοι, καὶ πυρὶ ὁμιλοῦντες ἠγάλλεσθε.
Σταυροθεοτοκίον.
Stavrotheotokion.
Σταύρωσιν τὴν σήν, ἡ Πάναγνος βλέπουσα, ἐβόα· Υἱέ, τί τὸ ὁρώμενον, ξένον θέαμα; ὁ τὰ πάθη νοσούντων ἰώμενος, πῶς τὸ πάθος ὑπομένεις τὸ καινότατον, τί σοι οἱ ἐχθροὶ ἀπέδωκαν, εὐεργέτα, ἀνθʼ ὧν εὐηργέτηνται;
Κανὼν τῆς Θεοτόκου. Ἐκύκλωσεν ἡμᾶς.
Canon for the Theotokos. The lowest depth encircles us.
Νενέκρωται ἐχθρός, τῷ ζωηφόρῳ σου, καρπῷ, θεοχαρίτωτε, καὶ πεπάτηται ὁ ᾅδης προφανῶς, καὶ οἱ ἐν δεσμοῖς ἠλευθερώθημεν· διὸ βοῶ· Τὰ πάθη λῦσον, τὰ τῆς καρδίας μου.
Ξενούμενον Θεοῦ, διὰ φαυλότητα, καὶ πόῤῥω καθιστάμενον, Παναμώμητε, οἰκείωσον αὐτῷ, ξένῃ μεσιτείᾳ σου, Θεόνυμφε, ὅπως ὑμνῶ, τὰ μεγαλεῖα τῆς δυναστείας σου.
Ὁ ἄχρονος Υἱός, ἐν χρόνῳ γέγονεν, ἐκ σοῦ ἀποτικτόμενος, ὃν ἱκέτευε τὰ χρόνια, Ἁγνή, πάθη θεραπεῦσαι τῆς καρδίας μου, καὶ πρὸς ζωήν, τὴν αἰωνίαν καθοδηγῆσαί με.
ᾨδὴ ζʹ. Ὁ Εἱρμός.
Ode vii. Heirmos.
Ὑπῆλθον ὡς νυμφῶνα, τῆς καμίνου τὴν φλόγα τὴν ἄστεκτον, οἱ διʼ εὐσέβειαν ποτέ, Παῖδες ἅγιοι δειχθέντες Θεοῦ, καὶ συμφώνως ἀνυμνοῦντες, ὕμνον ἔμελπον· ὁ τῶν Πατέρων Θεός, εὐλογητὸς εἶ.
Τροπάρια.
Troparia.
Δεσπότης ὢν ἐκ δούλου, κατεδέξω Ἰησοῦ μου ῥάπισμα ἐλευθερῶσαι με ζητῶν, δουλωθέντα τῷ ἀλάστορι, τῷ Σταυρῷ δὲ προσπαγείς, σῴζεις με μέλποντα· ὁ τῶν Πατέρων Θεός, εὐλογητὸς εἶ.
Ἐσείσθη πᾶσα κτίσις, σταυρουμένου σου, εὔσπλαγχνε Κύριε, λόγχῃ τρωθέντος σου ἐχθρός, ὁλοσώματον ἐδέξατο πληγήν, ὁ δὲ πληγεὶς Ἀδὰμ ὑγίωται, ἀναβοῶν· ὁ Θεός, εὐλογητὸς εἶ.
Μαρτυρικά.
For the Martyrs.
Σταυρῷ τετειχισμένος, Ἀθλοφόρων ὁ στρατὸς ὁ ἔνθεος, τὰς παρατάξεις τοῦ ἐχθροῦ ἐξηφάνισεν ἐν χάριτι, καὶ τῆς νίκης ἐκβοῶν, στεφάνους εἴληφεν· ὁ τῶν Πατέρων Θεός, εὐλογητὸς εἶ.
Πυρὸς δυνατωτέραν, κεκτημένοι Ἀθληταὶ προαίρεσιν, οὐ κατεφλέχθητε πυρὶ ὁμιλοῦντες, ἀλλʼ ἐφλέξατε δυσσεβείας πονηρὰν ὕλην, κραυγάζοντες· ὁ τῶν Πατέρων Θεός, εὐλογητὸς εἶ.
Σταυροθεοτοκίον.
Stavrotheotokion.
Ὁ Τόκος σου Παρθένε, τοὺς αἰῶνας παραδόξως ἔτεκε, καὶ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ, τοὺς πεσόντας συνανύψωσε, καὶ βοῶντας οὐρανοῦ πολίτας ἔδειξεν· ὁ τῶν Πατέρων Θεός, εὐλογητὸς εἶ.
Κανὼν τῆς Θεοτόκου. Σὲ νοητήν.
Canon for the Theotokos. We who believe know you.
Πύλη φωτός, πύλας μοι διάνοιξον, τῆς μετανοίας φωταυγεῖς, τὰς εἰσόδους τῶν ἡδονῶν, εἴργουσα πρεσβείαις σου, καὶ ἀποδιώκουσα τὰς πονηρὰς ἐνθυμήσεις μου, ὅπως ὑμνῶ καὶ δοξάζω, τὴν σὴν ἄμαχον δύναμιν.
Ῥύπον ψυχῆς, ἐξ ἀπροσεξίας μου, τὸν προστριβέντα μοι δεινῶς, ταῖς ῥανίσι σῶν οἰκτιρμῶν, Πάναγνε, ἀπόπλυνον, καὶ τῆς διανοίας μου τὸ ὀπτικὸν ἀποκάθαρον, ἵνα φωναῖς ἀσιγήτοις, ὑμνῶ τὰ μεγαλεῖα σου.
Σὺ τὴν Πηγήν, τῆς ζωῆς κυήσασα, θανατωθέντα με δεινῶς, ταῖς δαιμόνων ἐπαγωγαῖς, Ἄχραντε Πανάμωμε, ζώωσον πρεσβείαις σου, τῷ σῷ Υἱῷ ἀναμέλποντα· Ὁ αἰνετός τῶν Πατέρων, Θεὸς καὶ ὑπερένδοξος.
ᾨδὴ ηʹ. Ὁ Εἱρμός.
Ode viii. Heirmos.
Τέρατος ὑπερφυοῦς ἔδειξε τύπον, ἡ πυρένδροσος κάμινος, πάλαι· τὸ γὰρ πῦρ οὐκ ἔφλεξε νέους Παῖδας, Χριστοῦ δηλοῦν, τὴν ἀσπόρως ἐκ Παρθένου θείαν Γέννησιν· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Τροπάρια.
Troparia.
Τέταται ἐπὶ σταυροῦ ἐθελουσίως, ὁ ἐν πνεύματι οὐρανὸν τείνας, ἥλοις προσηλοῦται δέ, ἐξηλῶσαι ἐπιποθῶν, διαθέσεις ἐμπαθεῖς τοῦ πρωτοπλάστου Ἀδάμ· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Ὅτε σε ζωῆς τὴν πέτραν ἐπὶ πέτραν, λιθοκάρδιος ὕψωσε δῆμος, ὄρη ἐκλονίσθησαν, γῆ ἐσείσθη, Λόγε Θεοῦ, καὶ ψυχαὶ σεσαλευμέναι, ἐστηρίχθησαν πρὸς θείαν ζωήν, μέλπουσαι πάντοτε. Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Μαρτυρικά.
For the Martyrs.
Ὕφαναν καταστολὴν σωτηριώδη, ἑαυτοῖς σοφῶς οἱ Ἀθλοφόροι, ἐν γυμνώσει σώματος ἐναθλοῦντες καρτερικῶς, καὶ νιφάδας αἰκισμῶν ὑποδεχόμενοι· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλπουσιν· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Ὄνυξιν ἀνηλεῶς οἱ Ἀθλοφόροι, σπαραττόμενοι, καὶ ἀνενδότως μεληδὸν κοπτόμενοι, καὶ αἰκίαις παντοδαπαῖς ὁμιλοῦντες, τοῖς ξοάνοις οὐκ ἐπέθυσαν, ἀνδρείας πιστοῖς, στῆλαι δὲ ὤφθησαν· Εὐλογεῖτε Χριστὸν τὰ ἔργα κραυγάζοντες, καὶ ὑπερυψοῦτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Σταυροθεοτοκίον.
Stavrotheotokion.
Ἵνα σε παραπικραίνων ἄφρων δῆμος, ὡς ὑπέλαβεν ἐκ γῆς ἐξάρῃ, ἄτεκνος γεγένημαι καὶ δονοῦμαι, καὶ μητρικῶς τὴν καρδίαν ὀδυνῶμαι, ἡ Ἀπείρανδρος ἐβόα ποτέ· Σταυρῷ ὁρῶσά σε ὑψωθέντα, μεθʼ ἧς ἡ κτίσις δοξάζει σε, πάντων λυτρωτά, Ἰησοῦ εἰς τοὺς αἰῶνας.
Κανὼν τῆς Θεοτόκου. Ἐν καμίνῳ Παῖδες.
Canon for the Theotokos. Three young men of Israel.
Ἐν καμίνῳ παῖδες Ἰσραήλ, ὡς ἐν χωνευτηρίῳ, τῷ κάλλει τῆς εὐσεβείας, καθαρώτερον χρυσοῦ, ἀπέστιλβον λέγοντες· Εὐλογεῖτε πάντα τὰ ἔργα Κυρίου, τὸν Κύριον ὑμνεῖτε, καὶ ὑπερυψοῦτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Τυραννεῖ με πρόσληψις παθῶν, δαιμόνων ἐπήρειαι, ἀλλʼ ἔχων καταφυγήν σε διασῴζομαι, τῷ σῷ Υἱῷ μέλπων, Ἄχραντε. Εὐλογεῖτε πάντα τὰ ἔργα, τὸν Κύριον ὑμνεῖτε, καὶ ὑπερυψοῦτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Ὑπερτέρα οὖσα οὐρανῶν, ὑπέρτερον τὸν νοῦν μου τῆς ὕλης, καὶ τῶν ἐν βίῳ παραπτώσεων, Ἁγνή, ἀνάδειξον μέλποντα· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα, τὸν Κύριον ὑμνείτω, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
ᾨδὴ θʹ. Ὁ Εἱρμός.
Ode ix. Heirmos.
Ἀπόῤῥητον τὸ τῆς Παρθένου μυστήριον· οὐρανὸς γὰρ αὕτη, καὶ θρόνος χερουβικός, καὶ φωσφόρος παστὰς ἀνεδείχθη, Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ παντοκράτορος, αὐτὴν εὐσεβῶς, ὡς Θεοτόκον μεγαλύνομεν.
Τροπάρια.
Troparia.
Ὡς εἶδέ σε πάλαι, ἐν ξύλῳ κρεμάμενον, τὸν τὴν γῆν κρεμάσαντα, Σῶτερ ἐπὶ ὑδάτων ἀπείρων, Λῃστὴς ὁ εὐγνώμων, πιστῶς ἀνεβόα σοι τό, Μνήσθητι· μεθʼ οὗ εὐσεβῶς, σοῦ τὰ παθήματα δοξάζομεν.
Σταυρούμενος ἔσεισας γῆς τὰ θεμέλια, λόγχῃ ἐκκεντούμενος, βλύζεις ἀθανασίας σταγόνας, αἷμά τε ὕδωρ, διʼ ὧν τὸ ἀνθρώπινον ἐκάθηρας, παθῶν Ἰησοῦ, ὃν ἐπαξίως μεγαλύνομεν.
Μαρτυρικά.
For the Martyrs.
Ἠγάλλοντο ἐν ταῖς βασάνοις οἱ Ἅγιοι, ἑαυτοὺς προτρέποντες, ὥσπερ ἐπὶ τρυφὴν οἱ γενναῖοι· Στῶμεν ἐκβοῶντες· ἰδοὺ ὡς ἀνέῳγε τὸ στάδιον, Χριστὸς τοὺς στεφάνους νῦν προτείνει, οἷς ἠγάπησε.
Φαιδρύνεται πᾶσα, πιστῶν ἡ ὁμήγυρις, τοὺς ἄθλους γεραίρουσα πάντων τῶν ἀηττήτων Μαρτύρων, τοὺς μυρίους πόνους, διʼ ὧν τῆς ἀπόνου ἠξιώθησαν, τρυφῆς καὶ ζωῆς, καὶ ἀϊδίου ἀπολαύσεως.
Σταυροθεοτοκίον.
Stavrotheotokion.
Φιλάνθρωπον Λόγον, ἀῤῥήτως κυήσασα, ὃν ὁρῶσα πάσχοντα, Κόρη, ὑπὲρ ἄνθρωπον βουλήσει. Τί τοῦτο; ἐβόας, Θεὸς ἀπαθής, πάθος ὑφίσταται, παθῶν ὅπως ῥύσηται, τοὺς πίστει προσκυνοῦντας αὐτόν.
Κανὼν τῆς Θεοτόκου. Τύπον τῆς ἁγνῆς.
Canon for the Theotokos. Burning, yet remaining.
Χαίροις ἡ χαρὰν κυήσασα· Χαῖρε τὴν λύπην μόνη ἐξαφανίσασα. Χαῖρε ἡ τὰ νέφη τῶν ψυχῶν, ἐκδιώκουσα, καὶ φωτὶ νοητῷ καταυγάζουσα, τοὺς πίστει σε καὶ πόθῳ, Θεοκυῆτορ μεγαλύνοντας.
Ψῦξον τῶν παθῶν μου, Πάναγνε, τὰς διεκχύσεις πάσας, καὶ ἀποξήρανον τῶν ἁμαρτιῶν μου, τὸν βυθὸν τὸν ἀμέτρητον, ἡ σωτήριον ὄμβρον γεννήσασα, καὶ ποταμὸν εἰρήνης, καὶ εὐσπλαγχνίας μέγα πέλαγος.
Ὤφθης ἰατρεῖον ἄμισθον, τραυματισθεῖσι πᾶσι καὶ τὴν ἀπόγνωσιν, Ἄχραντε, νοσοῦσι, καὶ λιμὴν θαλαττεύουσιν, ἐν πελάγει τοῦ βίου σωτήριος, ἐν ᾧ πᾶς καταφεύγων, πίστει σῳζόμενος δοξάζει σε.
Ἐξαποστειλάριον.
Exaposteilarion.
Ἦχος βʹ. Γυναῖκες ἀκουτίσθητε.
Mode 2. O Women, hearken.
Τὸ ὅπλον τὸ ἀήττητον, τὸ στήριγμα τῆς πίστεως, Σταυρὸν τὸν θεῖον ὑμνοῦμεν, καὶ προσκυνοῦμεν ἐν πίστει, τὸ μέγα καταφύγιον, Χριστιανῶν τὸ καύχημα, τῶν Ὀρθοδόξων φύλακα, τῶν Ἀθλοφόρων τὸ κλέος, ἀξίως σε εὐφημοῦμεν.
We praise you now, O holy Cross, and venerate you faithfully, * and worthily we extol you, * for you are the Faith’s supporter, * the weapon undefeatable, a refuge great and most secure, * the guardian of the Orthodox, * the pride and joy of all Christians, * the glory of holy martyrs.
Ἕτερον. Ἦχος γʹ. Ὁ οὐρανὸν τοῖς ἄστροις.
Another. Mode 3. Having embellished heaven.
Σταυρὲ Χριστοῦ μου τὸ ὅπλον, τὸ μέγα τῶν ὀρθοδόξων, τῶν βασιλέων τὸ νῖκος, καὶ τῶν δαιμόνων ἡ πτῶσις, τοὺς προσκυνοῦντάς σε πόθῳ, φρούρει καὶ δίδου σὴν χάριν.
You are the great shield and armor * of pious Orthodox Christians, * of old the victory of rulers, * and always the fall of demons, * O Cross of Christ, guard and give grace * to us who with zeal venerate you.
Θεοτοκίον. Ὅμοιον.
Theotokion. Same Melody.
Τοὺς τὸν Σταυρὸν καὶ τὰ πάθη, τοῦ σοῦ Υἱοῦ Θεοτόκε, ἐν ἀδιστάκτῳ καρδίᾳ, πανευλαβῶς προσκυνοῦντας, τοῦ Παραδείσου πολίτας, καὶ δόξης μετόχους δεῖξον.
We honor with heart undoubting * and venerate with devotion * your Son’s holy Cross and Passion, * O all-holy Theotokos. * Make us citizens of Eden, * and grant us glory, we pray you.
Εἰς τὸν Στίχον τῶν Αἴνων.
At the Aposticha of Lauds.
Ἀπόστιχα Στιχηρά. Ἦχος αʹ. Σταυρώσιμα.
Aposticha. Mode 1. For the Cross.
Σὲ τὸν ἐν ξύλῳ προσπαγέντα, καὶ ζωὴν ἡμῖν παρεσχηκότα, ὡς Σωτῆρα καὶ Δεσπότην, ὑμνοῦμεν ἀπαύστως.
To You, who were nailed to a cross, and who granted us life, our Savior and Master, we sing praises unceasingly. [SD]
Στίχ. Ἐνεπλήσθημεν τὸ πρωΐ τοῦ ἐλέους σου, Κύριε, καὶ ἠγαλλιασάμεθα καὶ εὐφράνθημεν ἐν πάσαις ταῖς ἡμέραις ἡμῶν· εὐφρανθείημεν ἀνθʼ ὧν ἡμερῶν ἐταπείνωσας ἡμᾶς, ἐτῶν, ὧν εἴδομεν κακά. Καὶ ἴδε ἐπὶ τοὺς δούλους σου καὶ ἐπὶ τὰ ἔργα σου καὶ ὁδήγησον τοὺς υἱοὺς αὐτῶν.
Verse: We were filled with Your mercy in the morning, and in all our days we greatly rejoiced and were glad; gladden us in return for the days You humbled us, for the years we saw evil things. And behold Your servants and Your works, and guide their sons. [SAAS]
Διὰ τοῦ Σταυροῦ σου Χριστέ, μία ποίμνη γέγονεν, Ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων, καὶ μία Ἐκκλησία· οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ ἀγάλλεται, Κύριε δόξα σοι.
By means of Your Cross, O Christ, there is now one flock and one Church, of Angels and humans. Heaven and earth are exultant. Glory to You, O Lord. [SD]
Στίχ. Καὶ ἔστω ἡ λαμπρότης Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐφʼ ἡμᾶς, καὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν ἡμῶν κατεύθυνον ἐφʼ ἡμᾶς, καὶ τὸ ἔργον τῶν χειρῶν ἡμῶν κατεύθυνον.
Verse: And let the brightness of the Lord our God be upon us, and prosper for us the works of our hands. [SAAS]
Μαρτυρικόν.
For the Martyrs.
Ὑμᾶς πανεύφημοι Μάρτυρες, οὐ θλῖψις, οὐ στενοχωρια, οὐ λιμός, οὐ διωγμός, οὐδὲ μάστιγες, οὐ θυμὸς θηρῶν, οὐ ξίφος, οὐδὲ πῦρ ἀπειλοῦν, χωρίσαι Θεοῦ δεδύνηνται, πόθῳ δὲ μᾶλλον τῷ πρὸς αὐτόν, ὡς ἐν ἀλλοτρίοις ἀγωνισάμενοι σώμασι, τὴν φύσιν ἐλάθετε, θανάτου καταφρονήσαντες· ὅθεν καὶ ἐπαξίως τῶν πόνων ὑμῶν, μισθόν ἐκομίσασθε, οὐρανῶν Βασιλείας κληρονόμοι γεγόνατε, ἀπαύστως πρεσβεύσατε ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
O Martyrs extolled in all the world, neither tribulation nor distress, neither persecution nor famine, neither flogging nor angry beasts, neither sword nor threat of fire, could separate you from God. Rather, moved by your love for Him, you competed as though you were not in your own bodies, and in scorning death you eluded nature. Therefore you have worthily received the reward for your labors, and you have become heirs of the kingdom of heaven. We pray you never cease interceding on behalf of our souls. [SD]
Δόξα· καὶ νῦν. Σταυροθεοτοκίον. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων.
Glory. Both now. Stavrotheotokion. For all the powers of heaven.
Τῷ σῷ Σταυρῷ παρεστῶσα, Λόγε Θεοῦ ἡ ἀμνάς, καὶ ἄμωμός σου Μήτηρ, θρηνῳδοῦσα ἐβόα· Πῶς θνῄσκεις, ὦ Υἱέ μου, ἐπὶ σταυροῦ; οἴμοι φῶς μου γλυκύτατον! ποῦ σου τὸ κάλλος νῦν ἔδυ τὸ τῆς μορφῆς, τὸ ὡραῖον παρὰ πάντας βροτούς;
Logos of God, when your Mother, the rational Ewe, * stood by Your Cross, she cried out as she loudly lamented, * “How is it, my Son, that You die on a cross? Sweetest light of my eyes, alas! * Where has the fairness and handsomeness of Your face, * which surpasses that of all men, now set?” [SD]
__________
__________
ΕΝ Τῌ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙᾼ
LITURGY
Οἱ Μακαρισμοί. Ἦχος αʹ.
The Beatitudes. Mode 1.
Διὰ βρώσεως ἐξήγαγε, τοῦ Παραδείσου ὁ ἐχθρὸς τὸν Ἀδάμ, διὰ Σταυροῦ δὲ τὸν λῃστήν, ἀντεισήγαγε Χριστὸς ἐν αὐτῷ. Μνήσθητί μου κράζοντα, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ Βασιλείᾳ σου.
Then the foe used eating from the tree * to get Adam banished from Paradise. * Now crucified upon a tree, * Christ allowed the Robber enter it, * when he said: Remember me * when You come in Your kingdom, O Lord. [SD]
Ἐπονείδιστον ὑπέμεινας, πάθος, Χριστέ, καὶ τὰ ὀνείδη ἡμῶν, πάντα ἀφείλω ἀγαθέ, καὶ τῆς ἄνω Βασιλείας ἡμᾶς, κοινωνοὺς ἀνέδειξας, προσκυνοῦντας τὴν σήν συγκατάβασιν.
O Christ, the Passion You suffered for our sake * was shameful, and thus You took away our shame, * O most benevolent Lord, * and You granted Your heavenly * Kingdom and rule to us * who extol Your condescension to us. [SD]
Τοῦ Ἀδὰμ Χριστὲ τὴν γύμνωσιν, σὺ περιστέλλων ἐγυμνώθης σαρκί, καὶ ἀνυψώθης ἐν σταυρῷ, ἀνυψῶν ἡμᾶς ἐκ βάθους κακῶν· ὅθεν σου δοξάζομεν, τὴν ἁγίαν, Λόγε, συγκατάβασιν.
You wrapped yourself in Adam’s nakedness, * and in the flesh You were stripped naked, O Christ, * and You were lifted on the Cross * and from the depth of evils lifted us. * And therefore we glorify * Your holy condescension, O Word. [SD]
Μαρτυρικόν.
For the Martyrs.
Τοῖς ἁγίοις ὑμῶν τραύμασι, πληθὺν δαιμόνων τραυματίσαντες, πάντων ἀνθρώπων τὰς πληγάς, καὶ τὰ τραύματα πανεύφημοι μάρτυρες, ἐν χάριτι, καθʼ ἑκάστην ἀεὶ θεραπεύετε.
All-lauded Martyrs, each day you ever cure * the wounds and the injuries of all mankind, * by grace divine that you have, * for by the wounds and the injuries * you endured in martyrdom * you wounded the demonic hosts. [SD]
Δόξα.
Glory.
Τὸν Πατέρα προσκυνήσωμεν, καὶ τὸν Υἱὸν δοξολογήσωμεν, καὶ τὸ Πανάγιον ὁμοῦ, πάντες Πνεῦμα ἀνυμνήσωμεν, κράζοντες καὶ λέγοντες· Παναγία Τριάς, σῶσον πάντας ἡμᾶς.
Let us bow in worship and adore * the Father; likewise let us glorify * the Son; and also let us praise * the all-holy Spirit faithfully, * crying out in unison, * “Save us all, we implore, all-holy Trinity.” [SD]
Καὶ νῦν. Σταυροθεοτοκίον.
Both now. Stavrotheotokion.
Παρεστῶσα Παναμώμητε, ἐν τῷ Σταυρῷ καὶ καθορῶσα Χριστόν, προσηλωμένον σαρκικῶς, ἀλαλάζουσα ἐκραύγαζες· Ποῦ σου ἔδυ, εὔσπλαγχνε, νῦν τὸ κάλλος ὄντως τὸ ἀνέκφραστον;
All-blameless Lady, standing by the Cross, * you watched as your Son and God was crucified, * physically nailed to the Cross, * and you wept aloud and cried to Him, * “Where has Your ineffable * gracious beauty set, O merciful Christ?” [SD]